Thời Điểm Xuất Hóa Đơn GTGT Mới Nhất Theo Luật 48/2024/QH15

Xác định đúng thời điểm xuất hóa đơn giá trị gia tăng (GTGT) là nghiệp vụ cốt lõi, quyết định tính hợp lệ của chi phí đầu vào, nghĩa vụ thuế đầu ra và mức độ tuân thủ pháp luật của doanh nghiệp. Từ ngày 01/07/2025, Luật Thuế GTGT số 48/2024/QH15 chính thức có hiệu lực, lần đầu tiên quy định rõ ràng tại Điều 8 về thời điểm phát sinh nghĩa vụ thuế, tạo hành lang pháp lý thống nhất cho hoạt động kế toán và quản lý tài chính.

Trong bài viết này, Gia đình Kế toán sẽ phân tích toàn diện về thời điểm xuất hóa đơn GTGT mới nhất theo luật 48/2024/QH15 và các quy định chi tiết đang áp dụng, giúp doanh nghiệp có được một “cẩm nang” tuân thủ chính xác và đầy đủ nhất.

I. Phân Tích Điều 8 Luật 48/2024/QH15: Lần Đầu Tiên Quy Định Thời Điểm Xác Định Thuế GTGT Ở Cấp Luật 

Một trong những điểm bổ sung quan trọng nhất của Luật 48/2024/QH15 là Điều 8, quy định riêng về thời điểm xác định thuế GTGT. Trước đây, nội dung này chỉ xuất hiện trong Nghị định và Thông tư. Sự luật hóa này khẳng định tầm quan trọng của nghiệp vụ và tạo ra một cơ sở pháp lý cao nhất, thống nhất trên toàn quốc.

Theo đó, thời điểm xác định thuế GTGT được quy định như sau :

• Đối với hàng hóa: Là thời điểm chuyển giao quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng hàng hóa cho người mua, hoặc thời điểm lập hóa đơn, không phân biệt đã thu được tiền hay chưa.

• Đối với dịch vụ: Là thời điểm hoàn thành việc cung ứng dịch vụ hoặc thời điểm lập hóa đơn cung ứng dịch vụ, không phân biệt đã thu được tiền hay chưa.

Ý Nghĩa Của Phần Bổ Sung “Hoặc Thời Điểm Lập Hóa Đơn”

Sự bổ sung của cụm từ "hoặc thời điểm lập hóa đơn" mang một ý nghĩa pháp lý quan trọng. Cụm từ này thiết lập một cơ chế "chốt chặn kép", theo đó nghĩa vụ kê khai thuế GTGT sẽ được kích hoạt tại sự kiện xảy ra trước.

• Nếu doanh nghiệp giao hàng trước, xuất hóa đơn sau: Thời điểm xác định thuế là lúc giao hàng (chuyển giao quyền sở hữu/sử dụng).

• Nếu doanh nghiệp xuất hóa đơn trước, giao hàng sau: Thời điểm xác định thuế là lúc xuất hóa đơn.

Quy định này bịt lại lỗ hổng tiềm tàng khi các bên có thể cố tình trì hoãn xuất hóa đơn sau khi đã giao hàng hoặc hoàn thành dịch vụ nhằm mục đích lùi kỳ kê khai thuế. Từ 01/07/2025, sự kiện nào xảy ra trước sẽ là căn cứ pháp lý để xác định nghĩa vụ thuế, đảm bảo dòng tiền thuế được ghi nhận và nộp vào ngân sách nhà nước một cách kịp thời.

II. Quy Tắc Chung Về Thời Điểm Lập Hóa Đơn Theo Nghị Định Nghị Định 70/2025/NĐ-CP 

Luật Thuế GTGT số 48/2024/QH15 và Nghị định 70/2025/NĐ-CP có mối liên hệ chặt chẽ trong quy định về thời điểm xuất hóa đơn. Luật 48/2024/QH15, lần đầu tiên tại Điều 8, đã “luật hóa” khái niệm thời điểm xác định thuế GTGT ở cấp cao nhất, đặt ra nguyên tắc chung cho toàn bộ hệ thống. Trong khi đó, Nghị định 70/2025/NĐ-CP đóng vai trò cụ thể hóa các tình huống phát sinh trong thực tiễn, hướng dẫn chi tiết cách xác định thời điểm lập hóa đơn đối với từng loại giao dịch, hợp đồng, hoặc ngành nghề.

Có thể hiểu, Luật 48/2024/QH15 tạo ra “khung pháp lý nền tảng”, còn Nghị định 70/2025/NĐ-CP là công cụ triển khai, đảm bảo các nguyên tắc được áp dụng đồng bộ, minh bạch và nhất quán trong hoạt động kế toán – thuế của doanh nghiệp.

1. Đối với bán hàng hóa

Theo quy định tại Điều 9 Nghị định 123/2020/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 70/2025/NĐ-CP), thời điểm lập hóa đơn đối với bán hàng hóa là thời điểm chuyển giao quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng hàng hóa cho người mua, không phân biệt đã thu được tiền hay chưa thu được tiền.

Ví dụ thực tiễn:

Công ty A ký hợp đồng bán một lô máy móc cho Công ty B.

• Ngày 15/09/2025: Công ty A giao hàng và ký biên bản bàn giao tại kho của Công ty B.

• Ngày 30/09/2025: Công ty B thanh toán tiền hàng.

Theo quy định, thời điểm chuyển giao quyền sở hữu đã diễn ra vào ngày 15/09/2025. Do đó, Công ty A bắt buộc phải xuất hóa đơn GTGT ghi ngày 15/09/2025, bất kể thời điểm nhận được thanh toán.

2. Đối với cung cấp dịch vụ

Thời điểm lập hóa đơn đối với cung cấp dịch vụ có hai kịch bản chính:

- Kịch bản 1 (Thanh toán sau): Thời điểm lập hóa đơn là thời điểm hoàn thành việc cung cấp dịch vụ, không phân biệt đã thu được tiền hay chưa.

- Kịch bản 2 (Thanh toán trước hoặc trong khi cung cấp): Thời điểm lập hóa đơn là thời điểm thu tiền. Quy định này không bao gồm các trường hợp thu tiền đặt cọc hoặc tạm ứng để đảm bảo thực hiện hợp đồng cung cấp một số dịch vụ đặc thù như: kế toán, kiểm toán, tư vấn tài chính, thuế; thẩm định giá; khảo sát, thiết kế kỹ thuật.

Ví dụ thực tiễn:

Công ty tư vấn C cung cấp dịch vụ cho khách hàng D.

- Trường hợp 1: Dịch vụ hoàn thành ngày 20/10/2025, khách hàng thanh toán ngày 05/11/2025. Hóa đơn phải được lập vào ngày 20/10/2025.

- Trường hợp 2: Hợp đồng yêu cầu khách hàng D thanh toán trước 50% giá trị vào ngày 10/10/2025 để bắt đầu triển khai. Công ty C phải xuất hóa đơn cho 50% giá trị này ngay tại ngày 10/10/2025.

3. Đối với giao hàng nhiều lần hoặc bàn giao từng hạng mục

Trường hợp giao hàng nhiều lần hoặc bàn giao từng hạng mục, công đoạn dịch vụ thì mỗi lần giao hàng hoặc bàn giao đều phải lập hóa đơn cho khối lượng, giá trị hàng hóa, dịch vụ được giao tương ứng.

III. Hướng Dẫn Thời Điểm Xuất Hóa Đơn Cho Các Ngành Nghề Đặc Thù 

Hệ thống văn bản pháp luật đã quy định rất chi tiết thời điểm lập hóa đơn cho nhiều lĩnh vực kinh doanh có tính đặc thù. Theo (Cập nhật theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP)

1. Hoạt động xây dựng, lắp đặt

Thời điểm lập hóa đơn là thời điểm nghiệm thu, bàn giao công trình, hạng mục công trình, khối lượng xây dựng, lắp đặt đã hoàn thành, không phân biệt đã thu được tiền hay chưa.

2. Kinh doanh bất động sản, xây dựng cơ sở hạ tầng

- Trường hợp thu tiền theo tiến độ (chưa chuyển giao quyền sở hữu, quyền sử dụng): Thời điểm lập hóa đơn là ngày thu tiền hoặc theo thỏa thuận thanh toán trong hợp đồng.

- Trường hợp đã chuyển giao quyền sở hữu, quyền sử dụng: Thời điểm lập hóa đơn là thời điểm chuyển giao.

3. Dịch vụ viễn thông, công nghệ thông tin

Đối với các dịch vụ cần đối soát dữ liệu, thời điểm lập hóa đơn là thời điểm hoàn thành việc đối soát dữ liệu về cước dịch vụ, nhưng chậm nhất không quá 2 tháng kể từ tháng phát sinh cước.

4. Hoạt động bán điện, nước

Thời điểm lập hóa đơn đối với hoạt động bán điện của các công ty phát điện trên thị trường điện được căn cứ theo thời điểm đối soát số liệu thanh toán giữa các bên, nhưng chậm nhất là ngày cuối cùng của thời hạn kê khai, nộp thuế của tháng phát sinh nghĩa vụ thuế.

5. Dịch vụ vận tải hàng không, dịch vụ bảo hiểm (qua đại lý)

Thời điểm lập hóa đơn là thời điểm hoàn thành việc đối soát dữ liệu giữa các bên, nhưng chậm nhất không quá ngày 10 của tháng sau tháng phát sinh.

6. Dịch vụ vận tải hàng không mua qua website/TMĐT

Thời điểm lập hóa đơn chậm nhất không quá 05 ngày kế tiếp kể từ ngày chứng từ dịch vụ được xuất ra trên hệ thống.

7. Dịch vụ thu phí đường bộ không dừng (ETC)

Ngày lập hóa đơn là ngày xe lưu thông qua trạm thu phí. Trường hợp khách hàng sử dụng dịch vụ định kỳ, có thể lập hóa đơn theo tháng, chậm nhất là ngày cuối cùng của tháng phát sinh dịch vụ.

8. Bán xăng dầu tại cửa hàng bán lẻ

Thời điểm lập hóa đơn là thời điểm kết thúc việc bán xăng dầu theo từng lần bán.

9. Hoạt động kinh doanh bảo hiểm (Điểm mới theo NĐ 70/2025/NĐ-CP)

Nghị định 70/2025/NĐ-CP bổ sung quy định: Thời điểm lập hóa đơn là thời điểm ghi nhận doanh thu bảo hiểm theo quy định của pháp luật về kinh doanh bảo hiểm.

10. Dịch vụ khám chữa bệnh (Điểm mới theo NĐ 70/2025/NĐ-CP)

Trường hợp khách hàng không lấy hóa đơn, cuối ngày cơ sở y tế lập 01 hóa đơn điện tử tổng hợp. Trường hợp thanh toán với cơ quan Bảo hiểm xã hội, thời điểm lập hóa đơn là cuối ngày hoặc định kỳ trong tháng.

11. Kinh doanh casino, trò chơi điện tử có thưởng (Điểm mới theo NĐ 70/2025/NĐ-CP)

Thời điểm lập hóa đơn chậm nhất là 01 ngày kể từ thời điểm kết thúc ngày xác định doanh thu (0h00-23h59 cùng ngày).

IV. Tác Động và Khuyến Nghị Thực Tiễn Cho Kế Toán Doanh Nghiệp 

Sự kết hợp giữa nguyên tắc pháp lý cao nhất tại Luật 48/2024/QH15 và các quy định chi tiết, cập nhật tại Nghị định 123/2020/NĐ-CP và Nghị định 70/2025/NĐ-CP đặt ra yêu cầu tuân thủ nghiêm ngặt hơn.

- Tăng rủi ro pháp lý: Việc luật hóa thời điểm xác định thuế tại Điều 8 đồng nghĩa với các hành vi vi phạm về thời điểm xuất hóa đơn sẽ bị xem xét ở mức độ nghiêm trọng hơn.

- Yêu cầu tích hợp quy trình: Nguyên tắc "sự kiện nào xảy ra trước" đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ và luồng thông tin thông suốt giữa các bộ phận bán hàng, giao vận, dự án và kế toán.

- Ảnh hưởng dòng tiền thuế: Doanh nghiệp không thể trì hoãn nghĩa vụ thuế bằng cách trì hoãn xuất hóa đơn. Kế hoạch dòng tiền phải được xây dựng dựa trên thời điểm phát sinh giao dịch thực tế.

Luật Thuế GTGT 48/2024/QH15 và Nghị định 70/2025/NĐ-CP đã khẳng định rõ vai trò trọng yếu và cụ thể hóa hơn các quy định liên quan đến thời điểm lập hóa đơn.. Đối với các chuyên gia kế toán - tài chính, đây là một tín hiệu rõ ràng về yêu cầu tuân thủ ngày càng cao.

Nắm vững nguyên tắc chung từ Luật mới và các quy định chi tiết, cập nhật cho từng ngành nghề đặc thù là yêu cầu bắt buộc. Sự chuẩn bị chủ động thông qua rà soát quy trình, đào tạo nhân sự và ứng dụng công nghệ sẽ là chìa khóa giúp doanh nghiệp vận hành hiệu quả, giảm thiểu rủi ro và đảm bảo sự phát triển bền vững trong môi trường pháp lý mới.