Bảo Hiểm Xã Hội Một Lần - Quy định và Cách tính chi tiết

Tác giả 19/07/2024 38 phút đọc

Bảo hiểm xã hội một lần là một hình thức bảo hiểm xã hội đặc biệt, cho phép người tham gia bảo hiểm xã hội đóng một khoản tiền một lần để được hưởng các quyền lợi bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật. Nếu bạn muốn được hưởng các quyền lợi bảo hiểm xã hội mà không phải đóng định kỳ hàng tháng, hàng quý hay hàng năm, bạn có thể lựa chọn hình thức bảo hiểm xã hội một lần.

Trong bài viết này, Gia Đình Kế Toán sẽ cung cấp cho bạn các quy định và cách tính chi tiết về bảo hiểm xã hội một lần, giúp bạn có thể lựa chọn hình thức bảo hiểm xã hội phù hợp với nhu cầu và điều kiện của mình.

1. Bảo hiểm xã hội một lần là gì?

Bảo hiểm xã hội một lần là một trong những quyền lợi của người tham gia bảo hiểm xã hội, cho phép người lao động đóng một khoản tiền một lần để được hưởng các quyền lợi bảo hiểm xã hội theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội. Bảo hiểm xã hội một lần được áp dụng cho những người lao động có đủ điều kiện tham gia bảo hiểm xã hội theo phương thức đóng định kỳ, nhưng không muốn phải đóng tiền bảo hiểm xã hội theo tháng, theo quý hay theo năm.

Bằng cách đóng bảo hiểm xã hội một lần, người lao động sẽ được bảo vệ trong trường hợp mất sức lao động do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, thai sản, ốm đau, già yếu, mất việc làm hay tử vong.

Bảo hiểm xã hội một lần có những ưu điểm gì?

Bảo hiểm xã hội một lần hiện nay được khá nhiều người lao động lựa chọn khi đã đủ điều kiện để hưởng chế độ bảo hiểm. Một số ưu điểm có thể kể đến như:

Được trả cho người lao động một lần, không phải chờ đợi đến khi đủ tuổi nghỉ hưu mới được hưởng chế độ.
Có một khoảng tiền lớn để sử dụng cho nhu cầu cấp thiết của người tham gia bảo hiểm xã hội như kinh doanh, đầu tư, mua nhà xe,...
Người lao động có thể chuyển sang lao động tự do hoặc không có nhu cầu tham gia bảo hiểm xã hội.
Bảo hiểm xã hội một lần có chế độ trợ cấp ốm đau đối với những công nhân làm việc cho các công việc hoặc ngành nghề nặng nhọc, độc hại.
Bảo hiểm xã hội một lần được hỗ trợ bảo hiểm y tế cho người lao động.
Bảo hiểm xã hội một lần không bị ảnh hưởng bởi biến động của thị trường tài chính và lạm phát.

bao-hiem-xa-hoi-mot-lan

2. Lợi ích của bảo hiểm xã hội một lần

Lợi ích của bảo hiểm xã hội một lần có thể kể đến như:

Người tham gia bảo hiểm xã hội một lần có thể nhận được một số tiền lớn trong thời gian ngắn, có thể dùng để đầu tư, kinh doanh, tiêu dùng hoặc giải quyết các khó khăn xảy ra trong cuộc sống.
Người lao động có thể thoát khỏi sự phụ thuộc vào hệ thống bảo hiểm xã hội, không phải lo lắng về việc quỹ bảo hiểm xã hội có đủ khả năng thanh toán hay không khi đến tuổi nghỉ hưu.
Người tham gia bảo hiểm xã hội một lần có thể chủ động quản lý tài chính của mình, không phải chờ đợi đến đủ tuổi nghỉ hưu mới được nhận quyền lợi chế độ.

Tuy nhiên, bảo hiểm xã hội một lần cũng có những hạn chế và rủi ro mà bạn cần cân nhắc trước khi quyết định.

Sẽ mất đi quyền lợi hưởng chế độ lương hưu hàng tháng và được cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí khi về già.
Sẽ không được bảo vệ trong trường hợp người lao động mất sức lao động do tai nạn lao động, ốm đau, bệnh nghề nghiệp, già yếu hay mất việc làm, tử vong.
Đồng thời, chịu rủi ro khi đầu tư số tiền nhận được như gặp thiệt hại hoặc không sinh lời thay vì hưởng lương hưu hàng tháng như thông thường.
Rủi ro về thuế như phải chịu thuế thu nhập cá nhân theo quy định của Nhà nước. Mức thuế sẽ phụ thuộc vào số tiền mà người lao động nhận được và các khoản miễn giảm, khấu trừ theo luật quy định. Do đó, khi nhận bảo hiểm xã hội một lần sẽ có rủi ro bị truy thu, phạt hoặc mất thêm chi phí.
Rủi ro về tâm lý khi nhận bảo hiểm xã hội một lần, bạn có thể cảm thấy hài lòng và an tâm về tài chính của mình, nhưng cũng có thể gặp phải những áp lực và lo lắng khác. Bạn có thể bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi của cuộc sống, sự mong đợi của gia đình và xã hội, sự thiếu quan tâm và hỗ trợ của cơ quan bảo hiểm xã hội.

bao-hiem-xa-hoi-mot-lan

3. Điều kiện được nhận bảo hiểm xã hội một lần

Vậy bảo hiểm xã hội một lần có giới hạn tuổi không? Bảo hiểm xã hội một lần không có giới hạn tuổi, nhưng có những điều kiện cụ thể để người lao động được hưởng. Theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội 2014, người lao động có yêu cầu thì được nhận bảo hiểm xã hội một lần nếu thuộc một trong các điều kiện dưới đây:

Đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội.
Lao động nữ hoạt động chuyên trách hoặc không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn, huyện đã đủ tuổi nghỉ hưu (55 tuổi 04 tháng) mà khi nghỉ việc chưa đủ 15 năm tham gia bảo hiểm xã hội và không tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện.
Ra nước ngoài để định cư.
Mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế.
Công an, bộ đội khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu.
Sau 01 năm nghỉ việc hoặc sau 01 năm không tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội.

Nếu không thuộc các trường hợp trên, người lao động sẽ phải chờ đến tuổi nghỉ hưu mới được nhận quyền lợi bảo hiểm xã hội.

Sau nghỉ việc bao lâu được rút BHXH một lần?

Người lao động có thể rút bảo hiểm xã hội một lần sau khi nghỉ việc trong thời gian là sau 01 năm nghỉ việc hoặc sau 01 năm không tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội. Thời gian tiếp nhận và giải quyết thủ tục rút bảo hiểm xã hội một lần là 10 ngày tính từ ngày nhận đủ hồ sơ rút bảo hiểm của người lao động.

Xem thêm: Khóa Học Chứng Chỉ Kế Toán Trưởng

bao-hiem-xa-hoi-mot-lan

4. Bảo hiểm xã hội một lần tính như thế nào?

Mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần là số tiền mà người lao động được nhận khi đủ điều kiện về thời gian đóng bảo hiểm xã hội và tuổi, nhưng không muốn chờ đến khi nghỉ hưu. Vậy cách tính bảo hiểm xã hội một lần như thế nào?

Mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần được tính theo công thức sau:

Mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần = (1,5 x Mức bình quân tiền lương x Thời gian đóng BHXH trước năm 2014) + (2 x Mức bình quân tiền lương x Thời gian đóng BHXH sau năm 2014)

Trong đó:

Thời gian đóng BHXH có tháng lẻ thì từ 01 - 06 tháng được tính là 1/2 năm, từ 07 - 11 tháng được tính là 01 năm. Trường hợp tính đến trước 01/01/2014 nếu thời gian đóng BHXH có tháng lẻ thì những tháng lẻ đó được chuyển sang giai đoạn đóng BHXH từ 01/01/2014 trở đi.

Nếu số ngày đóng trong tháng lẻ từ 15 ngày trở lên thì được làm tròn thành 1 tháng và nếu dưới 15 ngày thì sẽ không được tính, được bỏ qua.

Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH phụ thuộc vào bậc hệ số lương nhà nước hay theo mức tiền lương của doanh nghiệp sử dụng lao động tư nhân.

Đối với người lao động thuộc đối tượng thực hiện mức tiền lương do doanh nghiệp sử dụng lao động quyết định:

Mức bình quân tiền lương = (Số tháng đóng BHXH x Tiền lương tháng đóng BHXH x Mức điều chỉnh hàng năm) / Tổng số tháng đóng BHXH

Tuy nhiên, đối với người lao động đóng bảo hiểm xã hội theo hệ số lương nhà nước thì mức bình quân tiền lương theo khu vực nhà nước như sau:

Mức bình quân tiền lương = Tổng số tiền lương tháng đóng BHXH (hệ số x mức lương cơ sở) của N năm cuối trước khi nghỉ việc /(Nx12 tháng)

Thời gian bắt đầu tham gia BHXH	Số năm cuối để tính bình quân tiền lương đóng BHXH (N)
Trước ngày 01/01/1995	5 năm
Từ 01/01/1995 đến 31/12/2000	6 năm
Từ 01/01/2001 đến 31/12/2006	8 năm
Từ 01/01/2007 đến 31/12/2015	10 năm
Từ 01/01/2016 đến 31/12/2019	15 năm
Từ 01/01/2020 đến 31/12/2024	20 năm
Từ 01/01/2025	Toàn bộ thời gian đóng bảo hiểm xã hội

Hệ số điều chỉnh theo năm là hệ số được cơ quan BHXH áp dụng để điều chỉnh mức lương bảo hiểm xã hội theo mức giá của từng năm, được quy định tại Bảng hệ số trượt năm 2023.

Năm	Trước 1995	1995	1996	1997	1998	1999	2000	2001	2002	2003
Mức điều chỉnh	5,26	4,46	4,22	4,09	3,8	3,64	3,7	3,71	3,57	3,46
Năm	2004	2005	2006	2007	2008	2009	2010	2011	2012	2013
Mức điều chỉnh	3,21	2,96	2,76	2,55	2,07	1,94	1,77	1,5	1,37	1,28
Năm	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021	2022	2023
Mức điều chỉnh	1,23	1,23	1,19	1,15	1,11	1,08	1,05	1,03	1	1

Mức đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc sẽ ảnh hưởng đến mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần, do đó, người lao động có tiền đóng bảo hiểm xã hội càng cao việc hưởng bảo hiểm xã hội sẽ tăng theo tương ứng.

bao-hiem-xa-hoi-mot-lan

5. Thủ tục rút bảo hiểm xã hội một lần

Rút bảo hiểm xã hội một lần ở đâu?

Trước đây, theo quy định tại Điều 26 Quyết định 636/QĐ-BHXH quy định rõ ràng: cơ quan bảo hiểm xã hội huyện hoặc cơ quan bảo hiểm xã hội tỉnh nơi cư trú là cơ quan giải quyết chế độ bảo hiểm xã hội. Đồng thời, quyết định này cũng giải thích rõ nơi cư trú là nơi tạm trú hoặc thường trú.

Tại Điều 2 Quy trình ban hành kèm theo Quyết định 166/QĐ-BHXH quy định cơ quan bảo hiểm xã hội cấp huyện và cấp tỉnh thực hiện lập danh sách, chi trả chế độ bảo hiểm xã hội một lần theo phân cấp thu.

Theo quy định Điều 110 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 chỉ đưa ra quy định chung rằng cơ quan bảo hiểm xã hội thực hiện giải quyết, chi trả tiền bảo hiểm xã hội một lần.

=> Theo các quy định pháp luật nêu trên và thực tế giải quyết tại cơ quan bảo hiểm xã hội, người lao động đủ điều kiện rút bảo hiểm xã hội một lần thì thực hiện tại cơ quan bảo hiểm xã hội cấp huyện hoặc cấp tỉnh (nếu tỉnh được phân cấp giải quyết bảo hiểm xã hội một lần) nơi tạm trú hoặc thường trú.

Hồ sơ, quy trình trước khi quyết định rút bảo hiểm xã hội một lần

Trước khi quyết định rút bảo hiểm xã hội một lần, bạn cần phải chuẩn bị những điều sau đây:

Đầu tiên, cần xác định bạn có thuộc một trong các trường hợp được rút bảo hiểm xã hội một lần hay không, theo quy định của Luật bảo hiểm xã hội 2014 và Nghị định 115/2015/NĐ-CP.

Tiếp theo, người lao động chuẩn bị hồ sơ rút bảo hiểm xã hội một lần, bao gồm các giấy tờ như sổ bảo hiểm xã hội, đơn đề nghị rút bảo hiểm xã hội một lần, và các giấy tờ khác tùy theo trường hợp của bạn.

Nộp hồ sơ đề nghị rút bảo hiểm xã hội một lần tại cơ quan bảo hiểm xã hội nơi bạn đã tham gia đóng bảo hiểm xã hội. Bạn có thể nộp trực tiếp hoặc qua đường bưu điện, qua trực tuyến.

Cần chờ kết quả giải quyết của cơ quan bảo hiểm xã hội. Nếu được chấp thuận, bạn sẽ nhận được thông báo về số tiền và thời gian nhận tiền. Nếu không được chấp thuận, bạn sẽ nhận được văn bản trả lời có ghi rõ lý do từ chối và biện pháp khắc phục.

Thủ tục rút bảo hiểm 1 lần mất bao lâu?

Thủ tục rút bảo hiểm xã hội một lần mất bao lâu phụ thuộc vào các yếu tố sau:

Điều kiện và hồ sơ của người lao động: Người lao động cần thỏa mãn một trong các điều kiện được quy định tại khoản 1 điều 8 Nghị định số 115/2015/NĐ-CP về điều kiện được nhận bảo hiểm xã hội một lần và phải nộp đầy đủ hồ sơ theo mẫu số 14A-HSB.

Phương thức nộp hồ sơ: Người lao động có thể nộp hồ sơ trực tiếp tại cơ quan bảo hiểm xã hội hoặc qua Cổng dịch vụ công quốc gia nếu cá nhân có chữ ký số.
Thời gian giải quyết của cơ quan bảo hiểm xã hội: Theo quy định, cơ quan bảo hiểm xã hội phải giải quyết hồ sơ trong vòng 10 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ.

Vì vậy, thời gian rút bảo hiểm xã hội một lần có thể dao động từ 10 ngày đến vài tuần, tùy thuộc vào việc người lao động chuẩn bị và nộp hồ sơ như thế nào.

Hình thức gửi hồ sơ hưởng bảo hiểm xã hội một lần

Có ba hình thức gửi hồ sơ hưởng bảo hiểm xã hội một lần mà bạn có thể lựa chọn như:

Nộp hồ sơ qua bưu điện: Bạn cần chuẩn bị các giấy tờ theo quy định và gửi cho cơ quan bảo hiểm xã hội nơi cư trú qua đường bưu điện.
Nộp hồ sơ qua Cổng dịch vụ công của BHXH Việt Nam: Bạn cần đăng ký tài khoản và đăng nhập vào Cổng dịch vụ công của BHXH Việt Nam. Sau đó, bạn chọn dịch vụ “Đề nghị hưởng BHXH một lần” và điền các thông tin theo yêu cầu. Bạn cũng cần có các giấy tờ đã được scan hoặc chụp ảnh để đính kèm vào hồ sơ.
Người lao động nộp hồ sơ trực tiếp tại cơ quan bảo hiểm xã hội cấp huyện hoặc cấp tỉnh.

Bài viết này Gia Đình Kế Toán đã cung cấp cho bạn các thông tin cần thiết về bảo hiểm xã hội một lần, như quy định, điều kiện, cách tính và cách tham gia. Qua đó, bạn cũng đã biết được các lợi ích và rủi ro của bảo hiểm xã hội một lần, cũng như các gợi ý để quản lý tài chính và giải quyết các vấn đề khi nhận bảo hiểm xã hội một lần. Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn có được sự lựa chọn phù hợp.

Chúc các bạn thành công!

Xem thêm: